plompe toren oosterschelde

Zichtbare geschiedenis

Als je goed naar de Oosterschelde kijkt, zie je het resultaat van de eeuwenoude interactie tussen mens en zee. De zeedijken en de dammen van de Deltawerken, maar ook binnendijken, vliedbergen en muraltmuurtjes: allemaal cultuurhistorie. Je ziet ingepolderde stukken land en land dat weer werd teruggegeven aan het water. Nergens tekent het leven met het water – van het verre verleden tot de nabije toekomst – zich zo duidelijk af als in Nationaal Park Oosterschelde.

 

 

 

Natuurentreepunt Verdronken dorpen Bergsediepsluis

Verdronken dorpen

Verdronken dorpen vertellen hoe de mens het landschap veranderde, en hoe dat in wisselwerking met de natuur soms rampzalige gevolgen had. Met laag water zie je ze boven het wateroppervlak. Minstens 117 verdronken kerkdorpen uit ruwweg de periode 900 tot 1500 zijn weggevaagd door het water. Hier kun je verdronken dorpen spotten:

  • De Plompe Toren bij Burghsluis is het enige zichtbare overblijfsel van het verdwenen dorp Koudekerke. Dit dorp is tussen 1475 en 1630 nagenoeg geheel verloren gegaan. Bij eb kun je bovenop mooi zeehonden spotten!
  • Nieuwlande is een van de circa 12 verdronken dorpen van het Verdronken Land van Zuid-Beveland. Een paar keer per jaar geeft Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) hier een excursie over de slikken. Dan zie je de fundamenten van kasteel, kerk en huizen.
  • Geoefende duikers kunnen hun lol op bij Slot Lodijke. Daar liggen onder water metershoge kasteelresten, begroeid met anjelieren en anemonen.
  • Lodijke lag naast Reimerswaal, ooit een van de voornaamste steden van Zeeland. In de 19e eeuw ging Reimerswaal definitief ten onder.
  • Het natuurentreepunt bij de Bergsediepsluis gaat over de vele verdronken dorpen met bijzondere aandacht voor de verdronken stad Reimerswaal.

Geopark Schelde Delta

Nationaal Park Oosterschelde is ook onderdeel van Geopark Schelde Delta. De zee, de Ooster- en de Westerschelde hebben in de loop van de tijd hun sporen achtergelaten in het landschap en zijn ook nu nog belangrijke factoren van verandering, naast het menselijk handelen. Nergens in de wereld is de wisselwerking tussen natuurlijke processen en cultuurhistorie zo aanwezig als hier.

Karrevelden Zuidkust Schouwen
Yerseke Moer

Inlagen en karrevelden

In het binnenland zie je inlagen en karrevelden, en hollebollige weides waar ooit zout veen is afgegraven. Je ziet landbouw door de eeuwen heen, met steeds meer aandacht voor nieuwe mogelijkheden en voor de bijzondere Zeeuwse natuur. Wandelen en fietsen langs de rijke Zeeuwse cultuurhistorie:

  • De Yerseke Moer en Kapelse Moer op Zuid-Beveland, waar zout uit het veen werd gewonnen
  • Inlaag ’s Gravenhoek en Keihoogte op Noord-Beveland
  • Flauwers en Wevers Inlagen op Schouwen Duiveland (met uitkijktoren!)
  • De drassige karrevelden bij de Suzanna’s en Kisters Inlaag, vlakbij Zierikzee
stormvloedkering
Oosterscheldekering

Deltawerken

De Deltawerken zijn Nederlands grootste verdedigingssysteem tegen hoogwater vanuit zee. De Deltawerken in Nederland zijn gebouwd om ons land te beschermen tegen hoogwater vanuit de Noordzee. Een groot deel van Nederland ligt immers onder de zeespiegel. De Oosterschelde wordt door een aantal Deltawerken begrensd:

Oesterput

Handel en havens

Maar er is meer te ontdekken in het landschap. Langs het water zie je de transport-as Oosterschelde – sinds de Romeinse tijd in gebruik. Je herkent dichtgeslibde getijdenhaventjes, steigers en rijke handelssteden. Drie tips:

  • Haven Rattekaai nabij de Oesterdam, een dichtgeslibde getijdenhaven van weleer
  • Het prachtige Zierikzee, handelsstad aan de Oosterschelde
  • Het oude landbouwhaventje bij de Oesterput op Noord-Beveland, waarvandaan suikerbieten naar de fabrieken werden verscheept.
Afgaand tij

Hoe ontstaat het getij?

In ruim zes uur wordt het vloed – het water wordt hoger, daarna wordt het in dezelfde tijd eb – het water wordt weer lager. Eb en vloed ontstaan door de aantrekkingskracht van de maan op het water op aarde.

 

De maan trekt als het ware aan het water, waardoor het water in de zeeën een bepaalde kant op beweegt. De aarde draait om haar eigen as en om de zon heen. Daardoor is de plek waar de maan het sterkst aan het water trekt telkens verschillend.

 

Bekijk het WERKELIJKE GETIJ en UITLEG.

Meer weten?

Meer over het Getij